IKE – inwestuj z myślą o emeryturze

[#1]

Materiał marketingowy

Indywidualne Konto Emerytalne, czyli IKE, to jeden z podstawowych produktów do odkładania pieniędzy na emeryturę. Jest elastyczne, daje możliwość korzystania z preferencji podatkowych i dopasowania inwestycji do własnych celów, ale mimo tego, wiele osób odkłada decyzję o założeniu tego konta całymi latami. A wcześnie podjęta decyzja to wyższa emerytura!

Według corocznego Ogólnopolskiego Badania Inwestorów, wykonywanego przez Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych, podatek Belki, czyli podatek od zysków kapitałowych mocno nas uwiera i uważamy go za jedną z barier w inwestowaniu. Co roku podatek zajmuje miejsce na przysłowiowym podium tego badania. Jednak w polskim systemie emerytalnym funkcjonuje od lat produkt, który rozwiązuje ten problem i jest ulubionym rachunkiem długoterminowych inwestorów. To IKE, czyli konto, w którym procent składany pracuje efektywnie na naszą korzyść, pod warunkiem, że naprawdę rozumiemy co to znaczy długi termin.

Czym jest IKE?

IKE to dobrowolne konto, na którym możemy odkładać pieniądze z myślą o przyszłej emeryturze. Przez cały czas inwestowania obowiązuje zwolnienie z podatku Belki, czyli 19% podatku od zysków kapitałowych. Warunek to wypłata pieniędzy dopiero po ukończeniu 60. roku życia lub nawet 55. w przypadku osób, które nabędą wcześniej uprawnienia emerytalne. Ponadto, by być uprawnionym do zwolnienia z podatku należy dokonać:

• wpłat na IKE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych albo
• ponad połowy wartości wpłat na IKE co najmniej 5 lat przed złożeniem wniosku o dokonanie wypłaty.

Indywidualne Konto Emerytalne może przybierać różne formy, od konta oszczędnościowego dla najbardziej defensywnych, przez portfele funduszy, aż po konta maklerskie dla bardzo samodzielnych inwestorów. Niezależnie od tego jaką formułę odkładania pieniędzy wybierzemy, procent składany będzie działał na naszą korzyść, a oszczędności podatkowe będą kumulować się z każdym rokiem.

Podobnie jak w przypadku IKZE, obowiązują roczne limity wpłat. Maksymalną wysokość wpłaty na IKE ustala Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na podstawie prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. W 2025 roku na IKE można wpłacić aż 26 019 zł. Gdybyśmy chcieli rozłożyć to na równe wpłaty w skali roku, byłoby to ponad 2100 zł miesięcznie. 

Wszędzie lepiej z IKE

Niezależnie od strategii inwestycyjnej i posiadanego produktu, inwestycja w dłuższym terminie osiągnie lepsze wyniki w ramach IKE niż ta sama inwestycja tylko poza IKE. Taka sama sytuacja dotyczy zwykłego konta oszczędnościowego oraz konta w formule IKE. To czysta matematyka, z którą trudno dyskutować. Stosując uproszczone wyliczenia na podstawie kalkulatora ING, widzimy jak duże różnice wynikają z oszczędności podatkowych w każdym z wariantów, jaki przyjmiemy. Wszędzie pozostaje bez zmian nasz wiek startowy (30 lat), koniec inwestowania (60 lat) i formuła IKE.

W wariancie defensywnym (średni roczny zysk to zaledwie 4%) i miesięcznych wpłatach w kwocie 500 zł, jesteśmy w stanie zgromadzić niemal 350 tysięcy złotych do emerytury, a sama korzyść podatkowa to 32 tys. zł. Myśląc o takim defensywnym scenariuszu, w portfelu przeważałyby obligacje lub byłby to rachunek oszczędnościowy.

Przy niemal takich samych parametrach, ale nieco wyższym zakładanym wyniku inwestycyjnym na poziomie 6%, kwota rośnie do ponad pół miliona, a oszczędności podatkowe niemal się podwajają. W długim horyzoncie inwestycyjnym warto postawić na inwestycje, bo mamy nie tylko dużo większe oszczędności podatkowe, ale też czas stoi po naszej stronie. Osiągnięcie dobrych wyników inwestycyjnych (np. na poziomie głównych giełdowych indeksów lub wyżej) w kilka lat to duże wyzwanie, ale w kilkadziesiąt to już bardziej możliwy scenariusz, gdy spojrzymy na wyniki historyczne z rozmaitych rynków kapitałowych, należy jednak pamiętać, że inwestowanie zawsze wiąże się z ryzykiem i zysk nie jest gwarantowany.

Nie mamy wielkiego wpływu na rynki finansowe, ale mamy na swoje inwestycje, czyli wpłaty na IKE. Podwojenie wpłat i regularne inwestowanie 1000 zł miesięcznie przy 30-letnim horyzoncie inwestycyjnym i zakładanym 6% wyniku to dodatkowy milion złotych do emerytury i ponad 120 tysięcy oszczędności podatkowych.

Największym wyzwaniem jest tu zachowanie regularności wpłat.

Czemu zatem IKE jest tak popularnym rozwiązaniem wśród aktywnych i zaawansowanych inwestorów? Dla zaawansowanego inwestora, który akceptuje wyższe ryzyko, IKE to kluczowy wybór, co pokazuje poniższe wyliczenie:

Inwestorzy, którzy zakładają takie wyniki muszą pamiętać o wyższym ryzyku oraz większej zmienności w trakcie całego okresu inwestowania. To wyliczenie pokazuje czemu zaawansowani inwestorzy zaczynają rok od wypełnienia limitów IKE. Inwestowanie bez podatku po prostu się opłaca i daje inwestorowi dużą przewagę.

Oczywiście bardzo wysoki wynik to pierwsze co rzuca się w oczy, ale nie o to chodzi w wyliczeniu. Tu założeniem jest wyższy zysk, na poziomie 10% rocznie, a limit wykorzystywany jest dużo efektywniej i tu wpłata wynosi już 2000 zł miesięcznie. Przy takich założeniach, procent składany i oszczędności podatkowe generują abstrakcyjnie duże liczby, ale nie jest to nic nadzwyczajnego – w końcu to 30 lat inwestowania i to z bardzo dobrym średnim wynikiem rocznym.  

Powyższe przykłady pokazują jednak te same wnioski co do wyższości IKE nad zwykłym rachunkiem – po prostu na większych liczbach widać je jeszcze wyraźniej.

To prosta matematyka!

Dopiero wyliczenie pokazująca wyższe zyski może uświadomić nam, jak dużą różnicę w długim terminie robią oszczędności podatkowe. Łatwo zrozumieć tę regułę nawet na poziome prostych oszczędności. Jeśli udało nam się wygenerować 1000 zł zysku, to na zwykłym rachunku inwestycyjnym będziemy musieli zapłacić 190 zł podatku (lub podatek zostanie pobrany automatycznie, np. przy wypłacie dywidendy). Ta sama operacja na rachunku IKE to pełne 1000 zł do naszej dyspozycji, czyli do dalszych inwestycji.

Bez wątpienia czynnikiem powstrzymującym wiele osób przed założeniem IKE może być wiek wypłaty środków bez podatku. Z perspektywy młodego człowieka, sam proces oszczędzania czy inwestowania pieniędzy przez kilka dekad jest scenariuszem trudnym do wyobrażenia nie ze względu aspekt finansowy, ale właśnie na czas, którego w młodym wieku po prostu jeszcze nie rozumiemy. Naturalnie zakładamy, że być może będziemy potrzebować pieniędzy wcześniej. Z IKE możemy rezygnować dosłownie w każdej chwili i wypłacić całość środków. Zapłacimy w takiej sytuacji podatek, który i tak zapłacilibyśmy na zwykłym koncie inwestycyjnym. Dodatkowo możliwa jest częściowa wypłata, ale nie można jej zlecić w kwocie wyższej niż dotychczasowa suma wpłat na konto. Dzięki temu nie zamykamy rachunku i pozostała część środków może pracować na naszą emeryturę.

Nie ma jednej strategii

Wspomniane wyliczenie z wykorzystaniem kalkulatora ING pokazują też istotną funkcję IKE, o której często zapominamy. Możemy zmienić strategię a nawet produkt w czasie inwestowania. Zupełnie inną tolerancję ryzyka ma teoretycznie młody człowiek, przed którym naturalnie dużo więcej czasu na inwestowanie, ale szczególnie na początku stać go na niższe wpłaty. Jego atutem jest wspomniany czas – ma go dużo więcej na wypracowanie sensownych wyników inwestycyjnych. Z biegiem lat można zmienić strategię na nieco bardziej konserwatywną. Wiele osób obawia się zmienności rynkowej, gdy zbliżają się do wieku emerytalnego i to racjonalne podejście. Powinniśmy wtedy bardziej dbać o ochronę kapitału.

Ostatnie lata pokazały doskonale to ryzyko, w 2020 i 2022 widzieliśmy silne bessy na giełdach na całym świecie, natomiast 2021, 2023 i 2024 to bardzo silne lata pełne wzrostów i zysków. Nie ma to dla nas wielkiego znaczenia, jeśli przejdziemy na emeryturę w 2055, ale ma gigantyczne znaczenie, jeśli nasi bliscy szykują nam właśnie urodzinowe przyjęcie z okazji 60-tki.

Warto zacząć wcześniej

Nie mamy wpływu na wyniki rynków kapitałowych, ale mamy wpływ na wysokość wpłat na rachunek oraz wiek, w którym zaczniemy. 500 zł miesięcznie przez 30 lat i 6% średniego zysku dawało nam w przybliżeniu kwotę niemal pół miliona złotych. A gdyby zacząć o 10 lat wcześniej? Kwota wpłat urosłaby o 60 tysięcy złotych, ale ostatecznie wypracowana kwota to już… milion.

Najlepszym sposobem na zwiększenie zysków jest wcześniejszy start. Pieniądze zainwestowane bardzo wcześnie, będą na nas pracować przez dekady i z puntu widzenia procentu składanego są najcenniejsze. Nawet mniejsze kwoty odłożone przez 20-latka mogą okazać się generatorem ponadprzeciętnych zysków na emeryturę. IKE to dobry sposób na budowanie kapitału w długim terminie, ale niestety odkrywamy go z reguły dosyć późno, przez co musimy nadrabiać własnymi wpłatami to, co mógł za nas zrobić procent składany.

--

Dodatkowa emerytura z IKE to suma wpłat w okresie od rozpoczęcia inwestowania do osiągnięcia 60 lat dla IKE powiększona o potencjalny zysk 4,6 lub 10% w skali roku. Podane wyniki są wartością przybliżoną i nie należy traktować ich jak symulacji wysokości przyszłej emerytury. Kalkulator ma charakter wyłącznie ilustracyjny i edukacyjny. Inwestowanie w tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych obarczone jest ryzykiem inwestycyjnym włącznie z możliwością utraty części lub całości zainwestowanego kapitału. Wartości tytułów uczestnictwa funduszu mogą ulegać wahaniom w zależności od sytuacji rynkowej. Zapoznaj się z informacjami i regulacjami dotyczącymi produktów emerytalnych na www.ing.pl w zakładce Emerytura. Materiał marketingowy ING Banku Śląskiego S.A.

Przedstawione wyliczenia opierają się na aktualnej konstrukcji produktu oraz obowiązujących przepisach podatkowych, w tym na założeniu braku podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki). Należy mieć na uwadze, że przepisy podatkowe mogą ulec zmianie w przyszłości, co może wpłynąć na ostateczne wyniki inwestycji.