O docenianiu w zmieniającej się rzeczywistości

[#1]

O świecie VUCA*, czyli zmiennym, niepewnym, złożonym i niejednoznacznym, wydawało się, że wiemy już bardzo dużo. Dzisiaj doświadczamy tego w praktyce. I chociaż od ogłoszenia informacji o koronawirusie minęło już sporo czasu, nadal próbujemy odnaleźć się w nowej sytuacji. Niezależnie od tego, jak nazwiemy to, co każdego dnia dzieje się wokół nas, jest coś, czego potrzebujemy – docenienie. Szczególnie dzisiaj jest ono ważne - bo docenianie to paliwo, które wzmacnia nas do dalszego działania.

To zaskakujące, że wparcie jest tak blisko. Wystarczy dostrzegać i doceniać pozytywne zachowania, umiejętności oraz dobre informacje, które nas otaczają. Warto robić to w sposób autentyczny i w zgodzie z indywidualnymi potrzebami. Do tego celu można wykorzystać pięć języków doceniania** aktualnych również teraz, w naszej nowej rzeczywistości:

1. Afirmacja, czyli mówienie o dostrzeganym wysiłku, zaangażowaniu - mimo trudnych warunków, w których pracujemy i żyjemy. To dzisiaj najczęściej wykorzystywany sposób doceniania. Warto docenić przez dobre słowo koleżankę, kolegę lub przełożonego za wsparcie, które dostajemy od nich kiedy pojawiają się u nas obawy, spadek motywacji. Albo, gdy ktoś pomaga nam nauczyć się nowych umiejętności, potrzebnych do pracy
   w nowej rzeczywistość. Młodszemu dziecku możemy podziękować, że ładnie się bawiło i pozwoliło nam popracować, a starsze docenić za to, że pilnie siada do książek i uczy się, mimo że nie chodzi do szkoły. 

2. Wartościowo spędzony czas -  znajdźmy sposób na spotkanie się z innymi, nawet w wirtualnej przestrzeni. Wysłuchajmy drugiej osoby, podzielimy się wiedzą, czy umiejętnościami. Warto celebrować razem małe sukcesy -  doceniać chęci eksperymentowania i uczenia się nowych rzeczy. W dzisiejszym trudnym czasie potrzebujemy swojej obecności nawet pomimo odległości, aby móc porozmawiać o tym jakie mamy nastroje, emocje. Dla wielu z nas wartościowo spędzony wspólnie czas to największe możliwe docenienie. Wygospodarujmy czas na indywidualne czy zespołowe spotkania przy kawie lub herbacie (również dla pracujących z domu przy pomocy video-komunikatorów!). W domu, jeżeli chcemy docenić dzieci lub partnerów, możemy zaplanować wspólną grę, zorganizować domowe kino z popcornem, czy zabawę w kalambury, a może wspólne gotowanie.

3. Wspieranie -  szczególnie ważne dla osób, które doceniają pomoc, podpowiedź, jak podejść do jakiegoś zadania czy pokazanie konkretnego rozwiązania. W pracy i w domu możemy zaproponować wspólne realizowanie trudnego, czy nowego wyzwania. Możemy wesprzeć dyskutując o rozwiązaniu jakieś sytuacji.

4. Dotyk -  z tym sposobem doceniania czasami może być trudność, szczególnie dzisiaj, gdy musimy zachować ostrożność. Ale dla niektórych osób jest to bardzo ważne. Dlatego warto wypracować z nimi właściwe rytuały np. formę przywitania się czy dziękowania sobie.

5. Namacalny prezent – to sposób dla tych, którzy potrzebują czegoś konkretnego, jak smakołyk, własnoręcznie przygotowany drobiazg, czy dzień wolny w nagrodę. Docenianie przez namacalny prezent, świadczy o tym, że dający go poświęcił swój czas i energię na myślenie o danej o sobie i prezencie dla niej. Że zadał sobie pytanie, co sprawiło by innej osobie przyjemność, czym się interesuje. Ważne jest aby wręczony prezent, był wartościowy dla określonej osoby.

Jeżeli chcemy, żeby druga osoba poczuła się dostrzeżona, pamiętajmy, aby zrobić to tak, jak tego oczekuje, a nie jak nam się wydaje. Żeby to zrobić potrzebujemy być na siebie uważni i wsłuchiwać się w to, co mówimy i to co pokazujemy. Nie bójmy się pytać, o to co jest ważne dla drugiej osoby, jak lubi być doceniana. Potraktujmy docenianie jako dobry prezent, który dopasowany do potrzeb odbiorcy daje dużo radości, motywacji i długo o nim pamiętamy.

Docenianie jest jednym z największych motywatorów w pracy. Dlatego w ING uruchomiliśmy program dla menedżerów „Hojni w docenianiu”, oparty na pięciu językach doceniania. Do budowania warsztatu zaprosiliśmy pracowników, którzy podpowiedzieli nam, jak chcą być doceniani. W ramach programu menedżerowie mogą korzystać z inspirujących pigułek (filmy, artykuły, krótkie materiały), warsztatów stacjonarnych lub zdalnych klas, gdzie praktykują rozpoznanie potrzeb oraz praktyczne umiejętności doceniania. W realizacji programu wspierała nas Grupa ODiTK.

Dzisiaj wykorzystujemy zdobyte umiejętności, bo potrzebujemy doceniać i być docenianym, aby w tej trudnej dla każdego z nas rzeczywistości odnaleźć motywację, energię do działania, abyśmy wiedzieli, że potrafimy przejść przez to doświadczenie.

*Za Wikipedia -  VUCA jest akronimem po raz pierwszy zastosowanym w 1987 roku w odniesieniu do teorii przywództwa Warrena Bennisa i Burta Nanusa w celu opisania lub refleksji nad zmiennością (volatility), niepewnością (uncertainty), złożonością (complexity) i niejednoznacznością (ambiguity) ogólnych warunków i sytuacji . Uczelnia wojskowa United States Army (United States Army War College) wprowadziła koncepcję VUCA, aby opisać bardziej niestabilny, niepewny, złożony i niejednoznaczny świat postrzegany jako wynik końca.

**„Pięć języków doceniania w pracy”– Garry White, Paul Chapman.