Jak spłacać kredyt? Raty równe a malejące

Decydując się na kredyt lub pożyczkę musimy wybrać sposób spłaty zaciąganego zobowiązania. Banki oferujące kredyt/pożyczkę proponują jego spłatę w dwóch podstawowych rodzajach rat: równych bądź malejących. Jakie są różnice i na którą opcję najlepiej się zdecydować?

Podstawowa różnica pomiędzy ratą równą, a ratą malejącą związana jest z ich wysokością – na początku okresu spłaty raty równe są niższe, a raty malejące wyższe. Różnica wynika z proporcji pomiędzy częścią kapitałową, a odsetkową uwzględnioną w racie.  Jako część kapitałową rozumiemy część pożyczonych środków pieniężnych, a część odsetkowa to nic innego jak odsetki, czyli koszt zaciągniętego kredytu.

Rata = część kapitałowa + część odsetkowa

Raty równe

Raty równe zwane są także uśrednionymi lub annuitetowymi. Wśród kredytobiorców cieszą się zdecydowanie większą popularnością. Przy stałym oprocentowaniu wysokość rat równych, przez cały okres spłaty kredytu pozostaje na takim samym poziomie przy czym kapitałowa część raty rośnie systematycznie w miarę upływu okresu spłaty, natomiast maleją miesięczne odsetki. Odsetki  w poszczególnych ratach liczone są od kwoty kredytu pozostającej do spłaty, a kapitał doliczany jest tak, aby wpłacana co miesiąc rata była taka sama. Dlatego w początkowym etapie spłaty zobowiązania większą część raty stanowią przede wszystkim odsetki, a mniejszą kapitał. Pod koniec spłaty rata składa się już głównie z samego kapitału. Raty równe będą się zmieniać tylko wtedy, gdy spłata kredytu oparta  będzie na oprocentowaniu zmiennym (zależnym często od stawek referencyjnych np. WIBOR).

Dowiedź się jak spłacać pożyczkę na własnych zasadach

Raty malejące

Raty malejące, określane są także mianem rat kapitałowych, ponieważ część kapitałowa raty jest stała w całym okresie spłaty kredytu. Łączna rata wyliczana jest poprzez podzielenie kwoty kredytu przez liczbę rat i dodanie do niej bieżących odsetek. Oznacza to, że comiesięczna wpłata do banku będzie największa w pierwszych miesiącach, ale wraz z upływem czasu będzie systematycznie się zmniejszać. Zachodzi tu pewna zależność w długim okresie, coraz mniejsze saldo do spłaty to coraz niższe doliczane odsetki. Należy jednak pamiętać, że wybierając spłatę kredytu sposobem rat malejących zaczynamy od wyższych kwot niż te, które moglibyśmy płacić decydując się na raty równe.

Porównanie raty równej i malejącej

Największe różnice pomiędzy ratą równą a malejącą są widoczne zwykle przy wysokiej kwocie kredytów długoterminowych szczególnie kredytów hipotecznych. Aby najskuteczniej pokazać różnicę pomiędzy ratą równą, a malejącą przeanalizujmy pewien przykład. Przy założeniu, że decydujemy się na zaciągnięcie kredytu hipotecznego na kwotę 200 000 PLN na 20 lat przy oprocentowaniu 4,30%.

Przykład wyraźnie pokazuje, że wybierając raty równe musielibyśmy zapłacić prawie 12 tysięcy złotych odsetek więcej niż w przypadku rat malejących, przy których odsetki wynoszą ok. 98,5tys. PLN.

Jeżeli wybierzemy raty malejące  łączna suma wszystkich odsetek, jakie oddamy bankowi w całym okresie spłaty będzie niższa, niż w przypadku rat równych. Przy ratach malejących kapitał spłacany jest szybciej, więc odsetki w każdym kolejnym miesiącu naliczane są od coraz mniejszej kwoty. Raty malejące są dobrym rozwiązaniem dla osób o wyższej zdolności kredytowej, a także kiedy Klient planuje przedterminową spłatę kredytu. Raty malejące są korzystniejsze z punktu widzenia całkowitej kwoty odsetek do zapłaty, ale znaczne różnice jak w powyższym przykładzie widoczne są tylko w długim okresie kredytowania. Im okres kredytowania jest krótszy tym różnice pomiędzy ratami równymi, a malejącymi są coraz mniejsze. Zaletą rat równych jest natomiast fakt, że są stałe i niższe (w początkowym okresie spłaty, patrz wykres 3) od rat malejących, dzięki czemu łatwiej zaplanować comiesięczny budżet i przyszłe wydatki. Raty równe przeznaczone są zwłaszcza dla osób, które mają niższą zdolność kredytową lub dla tych, którzy nie chcą nadmiernie obciążać budżetu domowego.

 

Źródło zdjęcia: iStockphoto.com