Jaka firma, jaka odpowiedzialność?

[#1]

Jeśli masz już pomysł na własny biznes, wiesz co i w jaki sposób chcesz oferować swoim kontrahentom, przychodzi pora na wybór formy prawnej dla firmy.

Podejmując ostateczną decyzję warto wziąć pod uwagę:

• rodzaj wykonywanej działalności gospodarczej,
• jej skalę,
• sposób finansowania biznesu itd.

Inne aspekty, których nie można pomijać, to chociażby ryzyko wykonywania danej działalności czy wreszcie tak nieostre, ale - wbrew pozorom - ważne kryterium psychologiczne, czyli odpowiedź na pytanie, czy przedsiębiorca chce sprawować całkowitą kontrolę nad stworzoną przez siebie od podstaw firmą, czy też gotów jest się nią podzielić. Tego typu pytania pojawiają się zarówno na etapie powstawania firmy, jak i później, w miarę jej rozwoju.  

Zakładając firmę wybierz formę prawną w jakiej zamierzasz prowadzić działalność przez najbliższe 2-3 lata. Oczywiście w każdym momencie możesz ją zmienić, przyjąć wspólnika i przekształcić swoje przedsiębiorstwo.

Jednoosobowa działalność gospodarcza

Wydaje się na początek najbardziej naturalnym rozwiązaniem. Jest ona  prosta do założenia zarówno od strony formalnej, jak i praktycznej, ponieważ nie trzeba szukać wspólników, ani ponosić nadzwyczajnych kosztów.

Pozytywy:

+ biuro można zaaranżować w mieszkaniu;
+ z klientami można spotykać się na mieście lub do nich dojeżdżać;
+ uruchamiając po raz pierwszy działalność można zaoszczędzić na składkach na ubezpieczenie społeczne (jeśli nie pracuje się na rzecz byłego pracodawcy przez 24 miesiące naliczane są od płacy minimalnej) i wybrać korzystniejszy dla siebie sposób rozliczania podatków;
+ istotną zaletą jest elastyczność, która ujawnia się w różnych segmentach prowadzenia biznesu - można chociażby szybko zmienić profil działalności;
+ przedsiębiorca nie musi wykazywać się wynikami przed wspólnikami czy udziałowcami;
+ dla ceniących sobie anonimowość ważny może okazać się również fakt, że  Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej – w przeciwieństwie do Krajowego Rejestru Sądowego, gdzie rejestruje się spółki – nie gromadzi danych finansowych przedsiębiorców;
+ sukces prowadzonej w tej formie działalności w całości będzie przypisany przedsiębiorcy i nie będzie trzeba się nim dzielić;

Negatywy:

- jednoosobowa działalność jest raczej odpowiednia dla firm działających na małą skalę - żeby realizować większe projekty, lepiej będzie zmienić formę przedsiębiorstwa;
- pełna odpowiedzialność finansowa za firmę - przedsiębiorca za zobowiązania zaciągnięte w ramach prowadzonej działalności gospodarczej odpowiada również swoim prywatnym majątkiem.

Umowa spółki cywilnej

Jest dobrym rozwiązaniem, jeżeli chcesz prowadzić działalność wspólnie z inną osobą albo osobami.

Pozytywy:

+ szybka procedura powołania spółki i duża swoboda w kształtowaniu treści umowy spółki;
+ każdy wspólnik ma duży wpływ na funkcjonowanie spółki;
+ brak ograniczeń w wyborze formy opodatkowania;
+ osobista odpowiedzialność wspólników za zobowiązania powstałe w ramach działalności spółki;

Negatywy:

- brak osobowości prawnej spółki, co niekorzystnie wpływa na stabilność struktury spółki,
- niepewność prawna, ponieważ regulacje dotyczące spółek cywilnych są słabo rozbudowane w porównaniu ze spółkami prawa handlowego.

Od strony prawnej po zawiązaniu spółki cywilnej każdy przedsiębiorca pozostaje odrębnym podmiotem i w związku z prowadzoną działalnością ponosi odpowiedzialność swoim osobistym majątkiem. Motywacją do zawiązania spółki cywilnej może być chęć osiągnięcia efektu skali w dążeniu do realizacji określonego celu. Przedsiębiorcy zgrupowani w ramach spółki mają szersze możliwości, bo dysponują większym potencjałem ludzkim i zsumowanym kapitałem wniesionym do spółki.

Podmiotami bardziej złożonymi od spółek cywilnych są spółki prawa handlowego:

• jawna,
• partnerska,
• komandytowa,
• komandytowo-akcyjna,
• z ograniczoną odpowiedzialnością,
• akcyjna.

Z wyłączeniem spółki partnerskiej, która jest przeznaczona dla przedstawicieli wolnych zawodów, pozostałe mogą być wykorzystywane do wykonywania dowolnej działalności gospodarczej. Zazwyczaj decyzję o przekształceniu jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę następuje po zdobyciu przez przedsiębiorcę ugruntowanej pozycji na rynku i osiągnięciu odpowiedniego poziomu przychodów. Na szczęście decyzja o wyborze formy prawnej podejmowana na początku przygody z biznesem nie jest ostateczna i w miarę rozwoju zdarzeń można ją zmienić.

Ze względu na dużą różnorodność konstrukcji poszczególnych rodzajów spółek, ostateczny wybór nie jest jednak łatwy. Można bowiem zdecydować się na:

• spółkę jawną, gdzie swoboda kształtowania umowy spółki jest stosunkowo duża, ale jednocześnie wspólnicy odpowiadają za zobowiązania całym swoim majątkiem;
• spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, gdzie nie występuje ryzyko pokrycia zobowiązań z osobistych środków finansowych, ale zanim taka spółka zacznie działać trzeba przejść skomplikowaną procedurę rejestracyjną, zapewnić minimalną wymaganą prawem kwotę kapitału podstawowego oraz przygotować się do prowadzenia pełnej sprawozdawczości finansowej firmy.

Źródło zdjęcia: Shutterstock.com