Jak wybrać fundusz dla siebie - zacznij inwestować!

[#1]

Ktoś, kto zamierza inwestować w fundusze, powinien przede wszystkim poznać wszystkie ich rodzaje, by dokonać odpowiedniego dla siebie wyboru. A jest w czym wybierać.

Idea funduszy inwestycyjnych wywodzi się z pomysłu wspólnego inwestowania, wymyślonego w Holandii przez tamtejszego kupca i pośrednika Abrahama van Ketwicha po krachu na giełdzie w Amsterdamie. W 1774 r. zebrał on pieniądze od inwestorów i stworzył fundusz o nazwie Eendragt Maakt Magt (jedność daje siłę). Inwestował on na wszystkich ważniejszych rynkach ówczesnego świata kapitałowego. Wielka Brytania była na tym polu druga i to dopiero po niemal 100 latach! w 1868 r. powstał The Foreign and Colonial Government Trust, który inwestował w obligacje, głównie rządowe inne niż brytyjskie. W Stanach Zjednoczonych fundusze rozpoczęły działalność w latach 20. XX w.

Fundusze krajowe czy zagraniczne

Już  pierwsze fundusze pokazały wyraźny podział - według kryterium geograficznego. Są zatem fundusze rynku krajowego i fundusze rynków zagranicznych. Te pierwsze, działające na naszym rynku, inwestują w złotych, w krajowe aktywa. Oznacza to, że nie ma problemu z kursami walutowymi. Z drugiej strony polski rynek nie jest tak wielki, by można było uniknąć ewentualnego kryzysu. Łatwiej o to w przypadku tych drugich, tyle że spora ich część wycenia aktywa w walutach, a to oznacza ryzyko kursowe.

Kolejny podział przeprowadzić można według kryterium strategii inwestycyjnej. Żeby nie było za łatwo, fundusze można klasyfikować dwojako: określając rodzaj strategii albo precyzując, w co według tej strategii fundusze inwestują. Pozwolę sobie te podziały połączyć, żeby potencjalny klient nie był zaskoczony stwierdzeniem "proponuje fundusze bezpieczne", ale od razu wiedział, o które chodzi.

Fundusze dla ostrożnych

I właśnie od bezpiecznych zacznijmy. Zgodnie z nazwą, inwestują bezpiecznie. Są zatem propozycją dla osób, które ryzyka nie lubią, strat, nawet krótkookresowych, ponosić nie chcą, ale chciałyby zarobić trochę więcej niż na lokacie. Te fundusze to:

- fundusze gotówkowe i fundusze rynku pieniężnego. Inwestują one  w instrumenty pieniężne, m.in. bony skarbowe, bankowe papiery wartościowe i lokaty bankowe oraz w dłużne papiery wartościowe, których termin wykupu lub okres odsetkowy (czas, za który naliczane są odsetki od zainwestowanego kapitału) nie przekracza roku. Mogą być emitowane przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, jednostki samorządu terytorialnego i inne władze publiczne, również państw członkowskich Unii Europejskiej oraz przedsiębiorstwa (obligacje korporacyjne).

- fundusze dłużne (obligacji) - zgodnie z nazwą inwestują również w dłużne papiery wartościowe, ale takie, których termin wykupu lub okres odsetkowy są dłuższe niż rok. Papiery o dłuższym terminie do wykupu/okresie odsetkowym cechują się nieco większym ryzykiem, ale i ewentualnie wyższym zyskiem niż te z krótszym.

Całkowitym przeciwieństwem funduszy bezpiecznych, są agresywne. Ich przedstawicielem są fundusze akcji - zgodnie z nazwą, inwestują w akcje, ale i inne udziałowe papiery wartościowe (prawa do akcji, kwity depozytowe). To oferta dla lubiących ryzyko, ale i wysokie zyski - tyle że w perspektywie na ogół kilku lub nawet kilkunastu lat. Mogą oczywiście inwestować w różne akcje - stąd ich podziały (o czym w dalszych częściach poradnika) - choćby na krajowe i zagraniczne, akcji małych lub dużych spółek itp.

Fundusze, ze szczyptą ryzyka

Bezpieczeństwo i agresję można pomieszać - w efekcie mamy fundusze mieszane, zwane również hybrydowymi. Zaliczają się do nich:

• fundusze zrównoważone– w około połowie (od 40 do 60 proc. portfela) są funduszami akcyjnymi, a w pozostałej części dłużnymi;
• fundusze stabilnego wzrostu– akcje stanowią w nich do 40 proc. aktywów, reszta to papiery dłużne;
• fundusze aktywnej alokacji - udział akcji i obligacji zależy w nich od sytuacji na rynku i decyzji zarządzającego - może wynosić zarówno 0, jak i  100 proc.

Fundusze z ochroną kapitału

Ciekawą możliwością dla tych, którzy chcieliby (wyższych zysków), ale boją się (strat) są fundusze z gwarancją ochrony kapitału. Te znów dzielą się na takie, w których gwarancja ta  dotyczy całości zaangażowanego kapitału (oczywiście nie licząc inflacji) oraz takie, w których nie jest ona pełna - wynosi np. 90 proc. wpłaconych pieniędzy - ale za to możliwość zarobku jest wyższa niż w funduszach z pełną ochroną kapitału.

Ale to jeszcze nie wszystko. Dla lubiących różnorodność, ale bez ponoszenia zbyt wysokich kosztów, stworzono fundusze funduszy. Polega to na stworzeniu przez fundusz portfela, w skład którego wchodzą jednostki uczestnictwa i certyfikaty inwestycyjne innych funduszy, niekoniecznie należących do tego samego towarzystwa. Zaletą tego typu konstrukcji są niższe koszty funkcjonowania - przede wszystkim wynagrodzenie za zarządzanie. Fundusz ogranicza się bowiem tylko do wyboru celów inwestycyjnych (funduszy), uczestnicząc w wypracowanych przez nie zyskach.

---

Za długie? Tutaj artykuł w pigułce >>

Fundusze inwestycyjne podzielić można z zastosowaniem kryterium geograficznego na fundusze rynku krajowego i fundusze rynków zagranicznych. Dzielą się też na otwarte i zamknięte (te drugie emitują certyfikaty). Ze względu na sposób inwestowania dzielą się na:

• bezpieczne - należą do nich fundusze gotówkowe, rynku pieniężnego i dłużne (obligacji). Przeznaczone są dla osób, które nie chcą poodejmować ryzyka, ale liczą na wyższe niż z bankowego depozytu zyski.
• agresywne - to różnego rodzaju fundusze akcji - krajowych, zagranicznych, firma małych, średnich i dużych;
• mieszane (hybrydowe) - w zależności od udziału akcji i obligacji dzielą się na zrównoważone, stabilnego wzrostu i aktywnej alokacji.

Mamy też fundusze, które oferują ochronę kapitału - pełną lub częściową.

Są wreszcie fundusze funduszy - inwestujące w inne fundusze, a przez to mające mniejsze koszty.

Źródło zdjęcia: fotolia.com